Inzichten in de geschiedenis van de aarde
De geologische ontwikkeling wordt gekenmerkt door een afwisselende verdeling van land en zee. De gesteentelagen van zandsteen en dolomiet, waaruit de soms bizar aandoende rots landschappen zijn ontstaan, waren ooit tussen 250 en 200 miljoen jaar geleden, tijdens de Trias en de Jura, de bodem van een zee. De mergel, die te vinden is in de vlakkere delen van de regio, maakte ooit deel uit van de zeebodem.
Rivieren die in de zee stroomden, namen korrels van verschillende grootte daarheen mee. Deze korrels, maar ook andere opgeloste stoffen zoals kalk of andere zouten, zetten zich af op de zeebodem en werden gestold tot steen. In de regio van het Natur- & Geopark Mëllerdall zijn dit voornamelijk zandsteen, mergel, kalksteen en dolomiet.
Nadat de zee verdween in de Midden-Jura, sneden de huidige rivieren door de rotsen en zo werd het huidige landschap van plateaus en diepe valleien gevormd, die sinds het stenen tijdperk door mensen zijn bewoond. Vooral de rivier de Sûre, de grootste rivier in de regio, sneed diep in de ondergrond van dolomiet, zodat de rots nu zichtbaar is als rotswanden aan beide zijden van de vallei. Maar ook de kleinere rivieren en beken creëerden steile kliffen. Deze staan in contrast met de open gebieden van het Keuper-landschap, zacht glooiende heuvels op de hoogvlakten.
Smalle rotspartijen en grotten in de Luxemburgse zandsteen zijn ontstaan vanwege het feit dat afzonderlijke blokken van elkaar zijn gescheiden en op de onderliggende waterkerende mergellagen zijn uitgegleden of gekanteld.
Overal zijn sporen van verwering te zien, waaraan de rots wordt blootgesteld. Bijzonder kenmerkend is de honingraatverwering in kalkhoudende rots, die doet denken aan bijenraten.
Interessante en waardevolle plekken, die inzicht bieden in de geschiedenis van de aarde worden geotopen genoemd. Ze geven kennis over de oorsprong en ontwikkeling van het leven op aarde en getuigen van een turbulent verleden. In het Natur- & Geopark Mëllerdall zijn talloze geotopen te vinden. Ook de bekendste bezienswaardigheid van de regio, de Schéissendëmpel, is zo'n geotoop, net als de imposante rotsen van de Wollefsschlucht of de Kuelscheier, een smalle rotsspleet bij Consdorf.